Raad van State verduidelijkt verantwoordingsplicht groepsrisico (1/2)

De gemeenteraad van Amsterdam stelde het bestemmingsplan ‘Exclusiva Hamerkwartier’ vast. Dit bestemmingsplan transformeert een industriële locatie naar een gebied met wonen, werken en voorzieningen, inclusief 350 woningen en een basisschool. Nabijgelegen chemiebedrijf Albemarle kan zich niet met het plan verenigen, omdat zij vreest voor een te groot groepsrisico door haar uitstoot van nikkelhydroxycarbonaat. De Raad van State stuurt de raad terug naar de tekentafel, omdat te veel onduidelijkheid bestaat over het groepsrisico.

Het groepsrisico is een maatstaf voor het beoordelen van de risico’s die bedrijfsmatige activiteiten met gevaarlijke stoffen vormen voor groepen mensen, die zich bevinden in de buurt van het bedrijf. Dit is dus de kans dat personen die in de buurt van het bedrijf zijn, komen te overlijden als gevolg van een ramp binnen dat bedrijf.

De Raad van State overweegt dat de raad bij de vaststelling van het bestemmingsplan onvoldoende de externe veiligheidsrisico’s in kaart heeft gebracht. Het groepsrisico is kern van het geschil. Het groepsrisico wordt uitgedrukt in een ‘oriëntatiewaarde’ en de raad moet motiveren waarom die berekende waarde aanvaardbaar is. Het (verhoogde) groepsrisico ziet in dit geval op een verhoogde kans op dodelijke slachtoffers als gevolg van de planontwikkeling. Als er meer mensen in de buurt van Albemarle komen te wonen, gaat dat gepaard met een grotere kans op dodelijke slachtoffers. De raad beschikte niet over de juiste informatie en heeft de mogelijkheid van een gifwolk onvoldoende betrokken bij de bepaling van het groepsrisico, aldus de Raad van State.

Artikel 13 Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) bepaalt dat de raad het groepsrisico in de plantoelichting moet verantwoorden. Hierbij moet de raad het groepsrisico voldoende motiveren, waar het misging in Exclusiva. De Raad van State overweegt dat uit artikel 13 Bevi niet kan worden afgeleid dat in het kader van een bestemmingsplan het groepsrisico altijd precies moet worden berekend. Wél moet de raad inzichtelijk maken of en, zo ja, in welke mate sprake is van toename van het risico als gevolg van de ontwikkeling. Ook moet de raad motiveren of de hoogte en – indien aanwezig – de toename van het risico aanvaardbaar is. Voor deze beoordeling geeft de Raad van State enkele handvatten. Deze handvatten hebben wij samengevat in de volgende vragen:

1. Is de mate van overschrijding bij planvaststelling voldoende inzichtelijk?
2. Wat is de mate van overschrijding?
3. Wat is de potentiële (maatschappelijke) invloed van die overschrijding?
4. Wat is de aard en omvang van de in dat kader genomen risicobeperkende maatregelen?

Onder de Omgevingswet blijven regels op het gebied van externe veiligheid bestaan. Deze regels worden gehandhaafd bij de ontwikkeling van woningbouw in een verplichte belangenafweging. De gemeente moet zich nog steeds uitlaten over risico’s voor nieuw te bouwen woningen en het groepsrisico verantwoorden. Het systeem wordt op onderdelen wel flexibeler.

Meer weten of wilt u de volledige annotatie lezen? Neem vooral contact met ons op.