Overnames in de IT-sector: deals & software (deel 2/3)

Deals & software In deze korte serie van artikelen lichten wij enkele onderwerpen toe die specifiek in het begeleiden van overnames in de IT sector naar voren komen. In het eerste artikel besteedden wij aandacht aan de overdracht van domeinnamen. In dit tweede artikel zoomen wij in op de overdracht van software. Wij staan daarbij stil bij de volgende vraag: wie is de rechthebbende ten aanzien van de auteursrechten op de over te dragen software? Bescherming van software Software wordt beschermd door het auteursrecht. De hoofdregel op grond van de Auteurswet is dat aan de partij die de software ontwikkelt – de auteur – de rechten toekomen. Om voor die bescherming in aanmerking te komen moet de software als “werk” in de zin van de Auteurswet aangemerkt worden. Deze drempel is niet heel hoog. Als er ook maar enigszins sprake is van creatieve keuzes die op enig moment zijn gemaakt en als er niet is ontleend aan een al bestaand “werk”, komt het auteursrecht al meteen om de hoek kijken. Auteursrecht ontstaat ook van rechtswege; er is dus geen registratie voor nodig zoals bijvoorbeeld bij een merkrecht of een octrooi. Werkgeversauteursrecht Vaak gaat het allemaal vanzelf goed. Software wordt in veel gevallen namelijk ontwikkeld door de eigen werknemers van een organisatie. De Auteurswet bepaalt expliciet dat de rechten in dit geval toekomen aan de werkgever (verkoper).  Omdat het auteursrecht op de software aan de organisatie (verkoper) zelf toekomt ontstaan er bij verkoop geen problemen. Wij zien echter vaak dat een IT-leverancier (verkoper) toch nog voor een verrassing komt te staan wanneer er software door een externe partij is ontwikkeld. Wanneer bijvoorbeeld gebruik is gemaakt van een ingeschakelde ZZP-er bij de ontwikkeling van programmatuur, lijkt het voor de hand te liggen dat de rechten daarop ook aan de IT-leverancier (verkoper) toekomen. Die heeft de ZZP-er immers voor de ontwikkeling betaald en er is maatwerk – vaak ten behoeve van een klant van de IT-leverancier – ontwikkeld. Maar hier geldt gewoon de hoofdregel uit de Auteurswet: de rechten komen toe aan de opdrachtnemer en dat is de ZZP-er. De software is namelijk ontwikkeld door deze externe partij en daarom is de opdrachtnemer rechthebbende. De opdrachtgever (verkoper) heeft niet meer dan een gebruiksrecht; een licentie dus. De wet kent nu eenmaal geen opdrachtgeversauteursrecht. Geen opdrachtgeversauteursrecht Dit is geen wenselijke situatie. Bij een overname zal de koper alle auteursrechten willen overnemen, om er zo zeker van te zijn dat zij op de ingeslagen weg door kan gaan. Het is dan niet handig als een ZZP-er dat kan blokkeren met een beroep op zijn auteursrecht. Vaak ontstaat er dan een discussie over de reikwijdte van de licentie. Een discussie die tijdens de overname erg vervelend is maar ook na de overname kostbaar kan zijn. Afspraken vooraf noodzakelijk Het is daarom zaak steeds vóórdat de software wordt ontwikkeld hier goede afspraken over te maken. De software (en de daarop rustende rechten) kunnen dan zonder discussie overgedragen worden. Als de IT-leverancier (verkoper) daadwerkelijk door de vooraf gemaakte afspraken over de rechten beschikt, kan hij die keuze namelijk vrijelijk maken. Hij hoeft dan geen rekening meer te houden met de feitelijke ontwikkelaar.  De software kan dan door koper zonder risico’s doorontwikkeld of in licentie gegeven worden. De overdracht van software en de daarop rustende rechten kan overigens alleen bij akte; schriftelijk dus. En er moet heel goed omschreven worden van welk auteursrechtelijk beschermd werk nu precies de rechten worden overgedragen. Wilt u meer weten over de juridische aspecten van auteursrechten op software in het licht van overnames?