Opstellen concurrentieregels

Mededingingsrecht: ACM positief tegenover opstellen concurrentieregels gezondheidszorg door LHV De Landelijke Huisartsenvereniging (‘LHV’) heeft te kennen gegeven over te gaan tot het opstellen van concurrentiespelregels. De Autoriteit Consument en Markt (‘ACM’) heeft aangegeven dat zulks een positieve bijdrage kan vormen voor het creëren van een goede, betaalbare zorg voor patiënten en verzekerden. Belangenverenigingen en brancheorganisaties in de zorg zijn in het verleden vaker op de vingers getikt door de ACM in situaties waarin zij adviesprijzen aan de leden hadden afgegeven, geadviseerd hadden om collectief op te treden tegen de verzekeraars en een strikt toelatingssysteem van nieuwkomers op de markt hadden geadviseerd. In de volgende alinea wordt hier nader op ingegaan. Afgesloten wordt met een conclusie.

De ACM en belangenverenigingen/brancheorganisaties in de zorg

In 2009 heeft de ACM een boete opgelegd aan het Nederlands Instituut van Psychologen, de Landelijke Vereniging van Eerstelijns Psychologen, de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie en de Nederlandse Vereniging van Vrijgestelde Psychotherapeuten in verband met de door deze verenigingen afgegeven adviesprijzen, die breed en regelmatig werden verspreid aan de leden en ertoe hadden geleid dat de leden hun gedrag in de vorm van de prijsstellingen gingen coördineren. Er was derhalve niet slechts sprake van een vrijblijvende service van de desbetreffende verenigingen; volgens de ACM waren dit door artikel 6 van de Mededingingswet verboden prijsafspraken. In 2011 heeft de ACM ook het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie gewezen op de concurrentierisico's die het gevolg waren van het advies van deze vereniging aan de leden om collectief en gezamenlijk op te treden in de (prijs)onderhandelingen met de verzekeraars, waardoor de onderlinge concurrentie tussen de fysiotherapeuten in het gedrang kwam. Ook dat was mogelijk in strijd met artikel 6 van de Mededingingswet. De LHV heeft haar leden over een toetredingssysteem van nieuwe huisartsen geadviseerd, waarbij de zittende huisartsen in de vorm van een Sollicitatiecommissie moesten beslissen over toelating van nieuwe huisartsen. De ACM heeft de LHV hiervoor in 2011 beboet en gesteld dat deze aanbeveling, die in de praktijk werd opgevolgd, mededingingsbeperkend in de zin van artikel 6 van de Mededingingswet was en niet in het belang van het verlenen van de goede zorg was. Thans heeft de LHV het voornemen om de overlegstructuur van de eerstelijns zorgaanbieders te verbeteren en het overleg met de zorgverzekeraars te professionaliseren, waartoe de LHV concurrentiespelregels zal opstellen. Er zullen geen collectieve, gezamenlijke afspraken over concurrentiegevoelige onderwerpen mogen worden gemaakt tussen de aangesloten huisartsen en concurrentiegevoelige informatie mag tussen de huisartsen niet worden uitgewisseld. De LHV zal geen advies geven over de vraag of een contract als voorgesteld door een zorgverzekeraar al dan niet moet worden geaccepteerd. In de concurrentiespelregels zal dan ook aan de orde worden gesteld welke informatie niet tussen de huisartsen mag worden uitgewisseld als zijnde concurrentiegevoelig en over welke concurrentiegevoelige onderwerpen geen collectieve afspraken gemaakt mogen worden.

Conclusie

Een belangenvereniging en/of brancheorganisatie dient zich te onthouden van het geven van aanbevelingen die in strijd zijn met artikel 6 van de Mededingingswet, oftewel het kartelverbod. Dat geldt voor aanbevelingen op het gebied van adviesprijzen, het collectief en gezamenlijk voeren van onderhandelingen met zorgverzekeraars en het beperken of clausuleren van toelatingen van nieuwkomers in de branche. De concurrentiespelregels van de LHV worden door de ACM positief bejegend. Het verdient echter wel aanbeveling om continu bedacht te zijn op het verbod van artikel 6 van de Mededingingswet, wanneer het gaat om het maken van afspraken over samenwerken. Voor vragen over dit onderwerp kunt u zich verstaan met mr. Ferry Weelen (mededingingsrecht) en mr. Coen Verberne en mr. Jacqueline de Vries (gezondheidsrecht). Op donderdag 8 november organiseert Holla Advocaten een juristendebat over onder andere het mededingingsrecht in de zorg. Klik hier voor meer informatie en aanmelden.