Last onder dwangsom voor koffers sjouwen op Schiphol

De bagageafhandeling op Schiphol heeft niet bepaald een goede naam. Waar vorig jaar in het teken stond van de lage lonen in combinatie met de hoge werkdruk, gaat het dit jaar vooral om de fysieke belasting van de grondmedewerkers. De Arbeidsinspectie grijpt nu in. Naar aanleiding van de turbulente zomer van 2022 op Schiphol was de gezamenlijke onderzoeksredactie van de NOS en Nieuwsuur een onderzoek gestart naar de werkomstandigheden van de grondmedewerkers van verschillende bagageafhandelaren op Schiphol. Uit dit onderzoek bleek dat de medewerkers zwaar fysiek werk moesten verrichten en de bedrijven hier (te) weinig aan deden.

Juridisch kader

In het Arbeidsomstandighedenbesluit (‘Arbobesluit’) is er een heel hoofdstuk gewijd aan fysieke belasting. De kernbepaling is die van artikel 5.2:

       “De arbeid wordt zodanig georganiseerd, de arbeidsplaats wordt zodanig ingericht, een zodanige productie- en werkmethode wordt toegepast of zodanige hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen, worden gebruikt, dat de fysieke belasting geen gevaren met zich kan brengen voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemer.”

In sommige gevallen is het echter redelijkerwijs niet mogelijk om de gevaren van fysieke belasting helemaal te voorkomen. In dat geval rust op de werkgever op grond van artikel 5.3 Arbobesluit nog altijd wel de verplichting om de gevaren zoveel als redelijkerwijs mogelijk te beperken en dienen de veiligheids- en gezondheidsaspecten van de fysieke belasting te worden beoordeeld in de RI&E. Bij overtreding van deze bepalingen kan de Arbeidsinspectie een boete opleggen, maar ook een last onder bestuursdwang (artikel 9.10 Arbobesluit).

Ingrijpen Arbeidsinspectie

Naar aanleiding van het onderzoek van NOS-Nieuwsuur heeft de Arbeidsinspectie zelf ook onderzoek verricht en kwam zij tot de conclusie dat er in strijd met artikel 5.2 Arbobesluit werd gehandeld. Daarop stuurde de Arbeidsinspectie in maart jl. een brief aan de diverse bagagebedrijven op Schiphol met de eis dat de medewerkers per direct tilhulpmiddelen moeten gebruiken en de bagagekelder binnen twee jaar geautomatiseerd moet zijn. Bij een nieuwe controle juni jl. kwamen de inspecteurs van de Arbeidsinspectie tot de conclusie dat er weliswaar enige verbetering te zien was, maar nog lang niet genoeg. De Arbeidsinspectie stuurde daarop een ultimatum naar de bagagebedrijven: als zij niet binnen twee weken drastische maatregelen zouden nemen, zouden er dwangsommen worden opgelegd. Hoewel Schiphol begin augustus nog aankondigde 30 tilhulpen te hebben aangeschaft en ook in de komende maanden hiermee doorgaat, is dit volgens de Arbeidsinspectie nog onvoldoende. De Arbeidsinspectie heeft dan ook het besluit genomen om boetes (last onder dwangsom) van in totaal € 200.000 per maand op te leggen voor elke maand dat de bagagebedrijven niet aan hun verplichting voldoen. De Arbeidsinspectie zal regelmatig controleren of de omstandigheden verbeteren.

Conclusie

Hoewel de media-aandacht voor Schiphol en de bagagebedrijven ongetwijfeld een rol zal hebben gespeeld, moge het duidelijk zijn dat een werkgever alle aandacht dient te schenken aan de fysieke belasting van de werknemers. Doe je dit niet, dan kan dit tot hoge boetes leiden. Maar erger nog, de veiligheid en gezondheid van de werknemers staat op de tocht. En dat moet niemand willen. Heeft u vragen over het Arbobesluit, de Arbeidsinspectie of opgelegde boetes? Neem dan contact op met Marloes Stuurop of Joost Schunselaar