Gebruik lookalike kan portretrecht schenden.

Mogelijke schending portretrecht bij gebruik lookalikes. Wilt u een commercial opnemen met een lookalike van een bekend persoon? Let dan op dat het gebruik van lookalikes een schending van portretrechten kan opleveren. Dit bleek uit een recente uitspraak van de rechtbank Amsterdam[1]. In deze uitspraak schond de thuissupermarkt Picnic het portretrecht van Max Verstappen door een lookalike van hem te gebruiken in een commercial. Feiten Picnic heeft op 28 september 2016 op haar Facebookpagina een filmpje gedeeld waarin een lookalike van Max Verstappen te zien is. In dit filmpje is te zien dat de lookalike boodschappen van Picnic rondbrengt. De lookalike draagt dezelfde kleding en pet als Max Verstappen draagt tijdens optredens in de media en op het circuit. Op dezelfde dag heeft Mavic, het bedrijf dat de belangen van Max Verstappen behartigt, aan Picnic gevraagd om het filmpje van de Facebookpagina te verwijderen. Een dag later heeft Picnic het filmpje verwijderd. Schending van het portretrecht? Max Verstappen stapt vervolgens naar de rechter en vordert schadevergoeding wegens schending van zijn portretrecht. Er is sprake van een dergelijke schending als Picnic gebruik heeft gemaakt van het portret van Max Verstappen én Max Verstappen een redelijk belang heeft zich tegen het gebruik van zijn portret te verzetten. Is er sprake van een portret? Er is sprake van een portret bij een afbeelding waarin de persoon kan worden herkend. Dit kan een afbeelding van het gezicht zijn, maar ook een typerende lichaamshouding. Het gaat hierbij niet per definitie om de persoon zelf, ook een hulpmiddel of andere identificerende factoren waardoor een bepaald beeld van een persoon wordt opgeroepen, kan voldoende zijn. ^[2] In de onderhavige zaak is er sprake van een portret. De lookalike draagt dezelfde pet en raceoutfit. Verder lijkt de lookalike qua uiterlijk ook erg veel op Max Verstappen. Hierdoor wordt bij het publiek het beeld van Max Verstappen opgeroepen. Van belang is of met de gelijkenis tussen de lookalike en Max Verstappen beoogd was het beeld van Max Verstappen op te roepen. Dit is volgens de rechtbank het geval aangezien uit een televisieoptreden van de oprichter van Picnic in RTL boulevard blijkt dat Picnic bewust het beeld van Max Verstappen wilde oproepen. Heeft Max Verstappen een redelijk belang? Een redelijk belang kan zowel een persoonlijk (privacy-)belang als een commercieel belang zijn. Een commercieel belang houdt onder andere in dat een geportretteerde het niet hoeft toe te laten dat de in uitoefening van zijn beroep verworven populariteit commercieel wordt geëxploiteerd door openbaarmaking van zijn portret, zonder dat hij daar een vergoeding voor ontvangt. In dit geval dient de vrijheid van meningsuiting en de informatievrijheid van Picnic te wijken voor het redelijke belang van Max Verstappen. Dit komt omdat Max Verstappen een commercieel belang heeft aangezien hij vanwege zijn bekendheid een vergoeding had kunnen bedingen voor het tonen van zijn portret en Picnic niet een dergelijke vergoeding heeft aangeboden. Daarnaast is van belang dat het filmpje van Picnic een commercieel karakter heeft. De inhoud en strekking van het filmpje zijn gericht op vergroting van naamsbekendheid van Picnic. Conclusie en beoordeling hoogte schadevergoeding De rechtbank concludeert dat er sprake is van schending van het portretrecht van Max Verstappen. Picnic wordt veroordeeld de schade te vergoeden. De hoogte van de schadevergoeding zal nog nader worden bepaald. Bij de bepaling van de hoogte moet volgens de rechtbank gekeken worden naar welke vergoeding Max Verstappen zou hebben kunnen bedingen indien hij zijn toestemming voor het gebruik van zijn portret aan Picnic zou hebben verleend.   [1] Rb Amsterdam 6 september 2017, ECLI:NL:RBAMS:2017:6395 [2] HR 2 mei 2013, NJ 2004, 80