Fluiten naar een oranjeplein

Televisiebeelden zijn vaak beschermd met auteursrechten, zoals films, series of (live)wedstrijden. De Rechtbank Den Haag heeft in 2018 reeds geoordeeld dat voetbalwedstrijden door het camerawerk, het schakelen tussen camera’s en het voetbalcommentaar auteursrechtelijk beschermd zijn.[1] De wedstrijduitzendingen van het EK worden dus auteursrechtelijk beschermd. De Union of European Football Associations (hierna: UEFA) is de organisator van het EK en bezit de exclusieve auteursrechten op de uitzendingen van het kampioenschap. De UEFA is daardoor volgens de Auteurswet de enige die voetbalwedstrijden mag uitzenden. Deze uitzendrechten heeft de UEFA in Nederland aan de NOS verstrekt.[2] Vervolgens verstrekt Stichting Videma namens de NOS de licenties.

[1] Rb. Den Haag 24 januari 2018, ECLI:NL:RBDHA:2018:615.

[2] https://editorial.uefa.com/res....

Als jij een paar vrienden bij jou thuis wil uitnodigen om Nederland-Frankrijk te kijken, heb je geen licentie van Videma nodig. Dit is anders indien de wedstrijd in een openbare ruimte wordt afgespeeld, waar een onbepaald aantal personen mee wordt bereikt. Volgens Videma moet in ieder geval een evenementenlicentie worden afgesloten in het geval van een openbare vertoning, waarvan sprake is als de EK-wedstrijd wordt uitgezonden om commercieel voordeel mee te behalen op een locatie anders dan een privéwoning. Veel kroegen en cafés hebben reeds een licentie afgesloten voor het uitzenden van UEFA-wedstrijden. Deze volstaat echter alleen binnen het café of op het terras indien de oppervlakte van dat terras niet groter is dan de oppervlakte waarvoor de licentie is afgegeven en de televisieschermen zo zijn gericht dat mensen die zich niet op het terras bevinden de beelden niet kunnen zien.[1] Indien niet voldaan wordt aan deze voorwaarden, moet een evenementenlicentie worden afgesloten door de caféhouder. De prijzen van een dergelijke licentie bij een vertoning aan 1.000 mensen is volgens de tarieven van Videma €3.120.[2]

[1] https://www.videma.nl/ek-voetb....

[2] https://www.videma.nl/media/zy...

Bij de UEFA hoeft minder snel een evenementenlicentie aangevraagd te worden.[1] Kroegen en cafés die reeds een licentie hebben voor het uitzenden van UEFA-wedstrijden, hoeven voor het vertonen van het EK op hun locaties geen aparte evenementenlicentie af te sluiten volgens de UEFA. Volgens de UEFA hoeft geen evenementenlicentie te worden afgesloten wanneer geen entreegeld wordt gevraagd en geen sprake is van sponsoring, zelfs niet wanneer eten en drinken wordt verkocht tijdens de uitzending. Duitsland, Italië, Frankrijk en België moeten rechtstreeks bij de UEFA zelf een licentie aanvragen, op hen zijn dus de regels van de UEFA zelf voor een licentieaanvraag van toepassing.[2] In Nederland liggen de zaken echter anders, doordat de licenties in Nederland bij Videma aangevraagd moeten worden en daardoor hun regels van toepassing zijn. Het bedrag dat aan de UEFA zou moeten worden betaald voor een licentie bij een vertoning aan 1.0000 man, zou overigens €500,- zijn.[3] Dat bedrag is aanzienlijk lager dan de €3.120 die Videma vraagt.

[1] De UEFA noemt dit zelf een ‘public screening license’.

[2] https://editorial.uefa.com/res....

[3] https://editorial.uefa.com/resources/0289-19e94af2012b-e80c8451a3cb-1000/uefa_euro_2024_-_public_screening_programme_-_uefa_rate_card.pdf.

Videma kreeg in 2018 een tik op de vingers van de rechter voor de licentietarieven die zij hanteerde voor doorgifte van Nederlandse tv-programma’s aan individuele schermen in ziekenhuizen. De rechtbank Rotterdam oordeelde dat de bedragen die Videma hiervoor aan ziekenhuizen rekende niet billijk waren en Videma daardoor misbruik maakte van haar machtspositie.[1] Belangrijke punten voor de rechtbank om te oordelen dat Videma misbruik maakte van haar machtspositie waren dat de tarieven excessief waren gestegen zonder rechtvaardiging daarvoor en de tarieven in andere branches, zoals hotels, cafés en verpleeghuizen veel lager waren. Een aanwijzing voor misbruik van machtspositie kan volgens de rechtbank Rotterdam bestaan wanneer een internationale tariefsvergelijking na correctie van koopkrachtverschillen, een significant en duurzaam verschil uitwijst. Of Videma met de bedragen voor EK-licenties ook misbruik van haar machtspositie maakt, is nog maar de vraag gezien het in de zaak die voorlag bij de rechtbank Rotterdam heel andere feiten en omstandigheden betrof. Nu men zich zelfs in de Tweede Kamer bezighoudt met de licentievergoedingen die gevraagd worden bij EK-wedstrijden, zullen we misschien dit EK nog een wijziging zien. Op dit moment is een Kamermeerderheid verzameld voor het stoppen met het vragen van licentievergoedingen voor het plaatsen van een groot scherm op een plein of markt.[2] Wij wachten de ontwikkelingen omtrent de licentievergoedingen in spanning af. De uitslag van het EK trouwens ook…

[1] Rb. Rotterdam 21 februari 2018, ECLI:NL:RBROT:2018:1037.

[2] https://www.rtl.nl/nieuws/poli....

Dit artikel is geschreven door onze werkstudent Robin Kusters. Mocht u vragen over dit onderwerp hebben, kunt u contact opnemen met onze collega Machiel Roosendaal.