Billboard is watching

Billboard is watching you: over de (on)mogelijkheden van big data Onlangs was er ophef over het gebruik van camera’s in billboards. Een oplettende reiziger twitterde naar @NS_online: “wat doen die mini-cameratjes in die reclamezuil! Dit lijkt me geen beveiliging! Station amersfoort perron 6/7”. Al snel reageerde NS_online: “Met die camera’s kijken adverteerders of passanten de advertentie bekijken en hoe lang”. En even later vermeldde NS_online dat reizigers niet herkenbaar in beeld komen en dat de camera alleen aantallen telt. Dat bleek niet gerust te stellen; vele twitteraars uitten zich kritisch over het gebruik van camera’s en vroegen zich af of in overeenstemming met de privacywetgeving wordt gehandeld. In dit artikel zal een voorlopig antwoord worden gegeven op die vraag, aan de hand van de nu bekende feiten. Dat zal worden gedaan door een vergelijking te maken met de techniek van wifi-tracking. Wifi-tracking Het gebruik van camera’s in billboards doet immers denken aan het gebruik van wifi-tracking. In beide gevallen worden gegevens van voorbijgangers (in principe) omgezet naar statistieken. Wifi-tracking kan in allerlei situaties worden toegepast. Door middel van wifi-tracking kunnen winkeliers bijvoorbeeld meten hoeveel mensen hun winkels bezoeken, hoeveel tijd die bezoekers besteden in hun winkel en hoe lang de bezoekers de verschillende producten bekijken. Over wifi-tracking hebben de Europese privacy-toezichthouders gezamenlijk het standpunt ingenomen dat voor die tracking expliciet toestemming moet worden gegeven door de betrokkenen (degenen van wie het wifi-signaal “getrackt” wordt) óf de getrackte gegevens moeten volledig geanonimiseerd zijn. De gegevens moeten dus op geen enkele wijze meer naar een natuurlijk persoon herleidbaar zijn. Uitgangspunt bij die anonimisering is volgens de toezichthouders dat die anonimisering meteen na het tracken plaatsvindt. Soms is directe anonimisering niet mogelijk. Dat is het geval als het moment van meting van het resultaat na het moment van verzamelen ligt, bijvoorbeeld als er op de luchthaven wordt gemeten hoe lang de wachttijd is bij de security check, door het moment van aankomst bij de security check en het moment van vertrek bij de security check te meten. Als directe anonimisering niet mogelijk is, gelden de volgende voorwaarden:

• De verzameling moet worden beperkt tot statische metingen;
• De wifi-tracking moet in tijd en plaats gelimiteerd worden;
• De data moet zo snel mogelijk worden verwijderd of geanonimiseerd; en
• Er moet een effectieve opt-out mogelijkheid zijn.

Gegevensverzameling via billboards Zou het inzetten van camera’s in billboards onder bovenstaande regels zijn toegestaan? Om die vraag te kunnen beantwoorden, is allereerst belangrijk om te weten welke gegevens worden vastgelegd door de camera’s. ExterionMedia, de partij die de billboards exploiteert, geeft aan dat de beelden niet worden opgeslagen en direct worden omgezet naar data. Daarbij wordt vastgelegd hoeveel mensen er naar de billboards kijken. En ook de geschatte leeftijd, het geslacht en de kijkduur worden opgeslagen. Tot slot worden de emoties van de voorbijganger geregistreerd: kijkt de voorbijganger blij of juist niet? Op het moment dat de camera verzamelt/vastlegt, wordt er informatie verwerkt. Die verzamelde informatie zal kwalificeren als persoonsgegeven; er wordt immers een individuele persoon waargenomen. Vervolgens wordt de informatie direct bewerkt: er wordt alleen opgeslagen of er een man of vrouw kijkt, wat de geschatte leeftijd is, wat de kijkduur is en wat de emotie is. De data die wordt opgeslagen zou er zo uitzien: (bron: Kevin‏ @BlackWid0w24  4 sep. Als antwoord op @Nsdefect @NS_online @ROVER_online) Onder toepassing van de huidige tegels ten aanzien van wifi-tracking, zou mijns inziens geconcludeerd moeten worden dat het gebruik van camera’s in billboards mag zolang de data daadwerkelijk goed geanonimiseerd wordt. Gezien de vergaande bewerking van de data van de cameragegevens die volgens de NS plaatsvindt lijkt daarvan wel sprake te zijn.  Conclusie Mijns inziens is het de NS onder de privacy-wetgeving toegestaan de cameradata te verzamelen, zolang er goed en meteen wordt geanonimiseerd. De Autoriteit Persoonsgegevens onderzoekt deze kwestie op dit moment en bekijkt dus ook of de NS daadwerkelijk zo goed anonimiseert als zij zegt en of de beelden daadwerkelijk niet worden opgeslagen. In afwachting van de uitkomst van het onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens, zijn de camera’s in de billboards dan ook uitgeschakeld. Julia van Leeuwen